Turystyka wodna, a z nią i kajakowa mają dużo cech wspólnych ze sportem. Podobne warunki techniczne wymagają od turysty nie mniejszej niż od sportowca dozy wiadomości teoretycznych i umiejętności praktycznych.
Bez znajomości zasad kajakarstwa i znacznej wprawy w wiosłowaniu nie wolno spływać rzekami o dużym stopniu trudności, gdyż grozi to poważnym niebezpieczeństwem. Toteż spływ kajakowy wymaga od swych zwolenników cech niezbędnych dla sportowców: inicjatywy, szybkiej decyzji, dużego opanowania, uwagi i ostrożności.
W turystyce kajakowej niejednokrotnie element sportowy przeważa nad krajoznawczym. Szczególnie odnosi się to do trudniejszych odcinków rzek górskich, gdzie nie ma czasu na oglądanie pięknego krajobrazu, gdyż całą uwagę trzeba skupić na manewrowaniu kajakiem.
Spływy kajakowe w odróżnieniu od wielu innych rodzajów turystyki, dają możliwość uniezależnienia się od bazy żywnościowej i mieszkaniowej, na co nie może sobie przeważnie pozwolić turysta pieszy, rowerzysta czy narciarz. Do kajaka bowiem można zabrać stosunkowo dużą ilość bagażu, który pozwala na możliwie wygodne urządzenie się w czasie trwania spływu. Pomieścimy bez trudu namiot, śpiwory czy koce, okrycie od deszczu, kuchenkę turystyczną, naczynia, żywność, apteczkę, różne przyrządy naprawcze itp. Co najważniejsze cały ten bagaż nie obciąża kajakarza i nie uprzykrza mu wędrówki.
Osoba płynąca kajakiem nie jest tak związana z miejscowością, schroniskiem, restauracją czy sklepem, jak turysta lądowy. Kajakarz ma wszystko ze sobą, może obozować gdzie chce lub przerwać podróż w dowolnym miejscu. Dlatego też spływy wodne można organizować na wszystkich wodach – niezależnie od możliwości noclegowych, a w dużym stopniu także od punktów zaopatrzenia w żywność. Spływy kajakowe mogą ciągnąć się setkami kilometrów, całymi tygodniami bez przerwy, gdyż załoga kajaka może wiosłować i odpoczywać na zmianę, dzięki czemu nie ma potrzeby organizowania tak częstych dni wypoczynku jak na rajdach kolarskich, obozach narciarskich, czy wycieczkach pieszych. Pozwala to też na przebywanie dużych przestrzeni w stosunkowo krótkim czasie. Dodatkowym urokiem każdej wycieczki kajakowej jest możliwość połączenia spływu z różnorodnymi formami zajęć rekreacyjnych i rozrywkowych.
Znane i popularne są wieczorne ogniska wodniaków, stwarzające miłą atmosferę koleżeństwa i dające możliwość samokształcenia i wymiany wrażeń. Inni turyści nocują przeważnie w schroniskach, pensjonatach, domach wycieczkowych lub na kwaterach agroturystycznych, gdzie znacznie trudniej jest zebrać grupę osób na tego rodzaju spotkanie, dodatkowo trzeba się liczyć z obowiązującym regulaminem oraz nocującymi tam turystami.